Dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri olan İran’ın başkenti Tahran, 15 milyonluk nüfusuyla büyük bir yoğunluk barındırıyor. Ancak kentin en büyük sorunları arasında trafik ve hava kirliliği ilk sıralarda yer alıyor.
Tahran’da hava kirliliği (ahaber.com.tr arşiv)
Hava kirliliğinin en büyük sebeplerinden biri ise trafik yoğunluğu. Tahran’da araç kullanımı oldukça yaygın ve kentte her yıl yüz binlerce yeni araç trafiğe çıkıyor. Bu durum, yıllardır çözülemeyen çevresel ve sağlık problemlerine yol açıyor.
A Haber muhabiri Ekber Karabağ, ülkedeki yakıt fiyatlarının bu soruna nasıl etki ettiğini şu sözlerle aktardı:
Ekber Karabağ: “Elimde gördüğünüz bu bir buçuk litrelik suyun fiyatı, aynı ağırlıktaki benzinden yaklaşık dört kat daha pahalı. Yani İran’da benzin sudan ucuz. Benzine en son 2019’da zam yapılmıştı ve bu zam büyük sokak gösterilerine neden olmuştu. Devlet, benzer bir durumun tekrarlanmasından endişe ettiği için zam konusunda oldukça temkinli davranıyor.”
Vatandaşlar da Tahran’daki sorunları A Haber’e anlatıyor (A Haber ekran görüntüsü)
Vatandaşlar da Tahran’daki en büyük sorunun aşırı nüfus yoğunluğu ve barınma krizi olduğunu belirtiyor.
Vatandaş: “Tahran’ın birçok sorunu var, ama en önemlisi konut fiyatları. Burada ev almak çoğu insan için imkansız hale geldi. Trafik ve hava kirliliği de diğer büyük problemler. Çözüm yöneticilerin değişmesinde. Mevcut yönetimle bu sorunların çözülmesi mümkün değil.”
Tahran’da trafik sorunu (ahaber.com.tr arşiv)
TRAFİĞİ AZALTMAK İÇİN YENİ ÖNLEMLER
Tahran yönetimi, trafik yoğunluğunu azaltmak için araç kullanımını sınırlandırmaya çalışıyor. Bu kapsamda bazı bölgelerde otomobillerin trafiğe çıkabilmesi için belirli ücretler talep edilmeye başlandı. Bazı noktalarda sürücülerden bir litre benzinin 60 katı kadar ödeme yapmaları istendi. Ancak bu uygulamalar da trafik sorununu çözmeye yetmedi.
Ekber Karabağ, bu önlemin başarısızlıkla sonuçlandığını şu sözlerle açıklıyor:
Ekber Karabağ: “Trafik ve hava kirliliğini azaltmak amacıyla araç kullanımına kısıtlama getirilip paralı hale getirilse de bu yöntem beklenen sonucu vermedi. Aksine, sürücüler paralı sistemden kaçınmak için motosiklet kullanımına yöneldi ve bu da hava kirliliğini daha da artırdı.”
Vatandaşlar da Tahran’daki sorunları A Haber’e anlatıyor (A Haber ekran görüntüsü)
Bir başka vatandaş da Tahran’ın giderek yaşanmaz hale geldiğini belirtiyor:
Vatandaş: “Tahran’da kapasitesinden fazla insan yaşıyor. Eskiden evimden otobüse binince birkaç dakika içinde şehir merkezine ulaşabiliyordum, şimdi saatler sürüyor. Eskiden sadece iki otomobil fabrikası vardı, şimdi onlarca fabrika var ve her yıl yüz binlerce yeni araç trafiğe çıkıyor. Her yıl bir öncekinden daha kötüye gidiyor.”
BİSİKLET KULLANIMI TEŞVİK EDİLDİ, AMA BAŞARISIZ OLDU
Yetkililer, çözüm olarak bisiklet kullanımını teşvik etmeye çalıştı. Bu kapsamda kent genelinde bisiklet yolları yapıldı ve kiralık bisiklet istasyonları kuruldu. Ancak bu proje de başarısız oldu. Bugün bisiklet yolları, bisikletliler yerine motosiklet sürücüleri tarafından kullanılıyor.
Ekber Karabağ: “Geçtiğimiz yıllarda başlatılan bisiklet yolları ve kiralık bisiklet uygulaması başarılı olamadı. Bugün baktığımızda bisiklet yolları artık bisikletçiler için değil, motosikletçiler için bir alan haline gelmiş durumda.”
A Haber ekran görüntüsü
TOPLU TAŞIMA YETERSİZ KALIYOR
Tahran’da metro ve otobüs hatları yaygın olsa da aşırı nüfus nedeniyle toplu taşıma sistemleri yetersiz kalıyor. Şehirde her gün milyonlarca insan ulaşım sıkıntısı yaşıyor.
HAVA KİRLİLİĞİ VE EKONOMİYE ETKİLERİ
Hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkileri ise oldukça ciddi boyutta. Ölümlerin yaklaşık %12’sinin hava kirliliği kaynaklı olduğu belirtiliyor. Ayrıca hava kirliliğinin İran ekonomisine yıllık zararı 12 milyar dolar civarında.
İRAN HÜKÜMETİ SON ÇAREYİ BAŞKENTİ TAŞIMAKTA BULUYOR
Tahran’daki trafik, hava kirliliği, aşırı nüfus yoğunluğu ve deprem riski gibi faktörler nedeniyle İran hükümeti, başkenti taşımayı ciddi şekilde gündemine aldı. Ancak başkentin nereye taşınacağı ve bunun nasıl bir maliyet doğuracağı büyük tartışmalara yol açıyor.
Tahranlılar ise çözüm için bir an önce somut adımlar atılmasını bekliyor. Ancak şu an için kentteki sorunların daha da derinleştiği görülüyor.
.